“რატომ ვსუქდებით? ” – ეს კითხვა არის ყველაზე მნიშვნელოვანი იმისთვის, რომ გავაკრვიოთ როგორ უნდა დავსუსტდეთ! ხო და რატომ?(რასაც ამ ბლოგში წაიკითხავთ, სულაც არ იქნება ძალიან პოპულარული შეხედულებები, სამაგიეროდ, აბსოლუტურად ყველაფერი დაფუძნებული იქნება სამეცნიერო ფაქტებსა და კვლევებზე.)
დავიწყოთ იქიდან, რომ არსებობს ყველაზე დიდი მითი – ჩვენ ვსუქდებით, რადგან ვჭამთ ბევრ ცხიმიან საჭმელს ანუ ცხიმიანი საჭმელი ასუქებს. ეს ძალიან დიდი სიცრუეა. სინამდვილეში, ასუქებს არა ცხიმების, არამედ ნახშირწყლების ჭამა.
ალბათ გაინტერესებთ რატომ?
საქმე იმაშია, რომ როდესაც ჩვენ ვჭამთ ნახშირწყლებით გაჯერებულ საკვებს (ტკბილეული, ცომეული, თავად შაქარი) გამოიყოფა ინსულინი. ინსულინი ჰორმონია, რომელსაც გადააქვს გლუკოზა კუნთებში, ან ცხიმში. ინსულინის გამოყოფა იწვევს ორ პროცესს – პირველი, მიღებული ნახშირწყლების გარდაიქმნება ცხიმებად და მეორე, იბლოკება არსებული ცხიმის დაშლის პროცესი. ანუ მაღალი ინსულინის პირობებში ცხიმს ვერ დავწვავთ.
მიუხედავად იმისა, თუ რა სახით მივიღებთ ნახშირწყლებს, მარტივი შაქრების, იგივე მონოსაქარიდები (თაფლი, ყურძენი, ბანანი) თუ გლუკოზის პოლიმერის, სახამებლის სახით (მაკარონი, მარცვლელული, კარტოფილი, პური), შედეგი ყველა შემთხვევაში იქნება ინსულინის გამოყოფა.
აქვე დავკონკრეტდებით კიდევ ერთ მითზე, რომ ხილის ჭამა სასარგებლოა გახდომისთვის და სულ ხილზე რომ ვიყოთ, მარტივად იქნება ყველაფერი! არამც და არამც! ფრუქტოზა , რომელსაც ხილი დიდი რაოდენობთ შეიცავს (ვაშლი, მსახლი, ყურძენი) განსაკუთრებით მავნე შაქარია, რადგან მისი მეტაბოლიზმი (ანუ გადამუშავება) მხოლოდ ღვიძლშია შესაძლებელი და, შედეგად, მისგან წარმოქმნილი ცხიმი თავად ღვიძლშივე გროვდება, რასაც ღვიძლის პრობლემებამდე მივყავართ. ხილში ყველაზე სასარგებლო ნაწილი ცელულოზის, პექტინების, ვიტამინების და სხვა სასარგებლო ნივთიერებების შემცველი ჩენჩოა, ანუ, ის, რაც ხილის გამოწურვის შემდეგ რჩება, ხოლო ხილის წვენი, პირიქით, ყველაზე მავნებელია, რადგან დიდი რაოდენობით კონცენტრირებულ ფრუქტოზას შეიცავს.
დიდი რაოდენობის ნახშირწყალი არ უნდა ვიფიქროთ, რომ მხოლოდ ჭარბწონიანი ადამიანების პრობლემაა. თუ თქვენს რაციონში ჭარბობს ნახშირწყლები ეს რამოდენიმე დაავადების წინაპირობაა – შაქრიანი დიაბეტი 2, ათეროსკლეროზი, მაღალი წნევა და სხვა (ნახშირწყლების ჭამას მოსდევს გასუქება, ხოლო სიმსუქნეს მოსდევს აღნიშნული დაავადებები, რასაც ერთად მეტაბოლური სინდრომი ეწოდება). შესაბამისად, აუცილებელია რომ ნახშირწყლების დონე ვარეგულიროთ ორგანიზმში. ზუსტად ნახშირწყლებია ის ნივთიერება, რომელიც გულ-სისხლძარღვთა დაავდებების რისკს მნიშვნელოვნად ზრდის.
ნახშირწყლების მიღების დროს ასევე მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ სიმაძღრის გრძნობა ძალიან სუსტია და ბევრის ჭამა შეგვიძლია. ცხიმოვანი და ცილოვანი პროდქუტები კი პირიქით, იწვევენ სიმაძღრის ძლიერ გრძნობას და შესაბამისად, ცხიმების ჭამის დროს პორცია ნაკლები, ანუ კუჭზე ზემოქმედება და მისი ზრდაც ნაკლებია, სამაგიეროდ, საკმარისი რაოდენობის კალორიებს იღებს ორგანიზმი. თუმცა, აქვე უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ცხიმის ზოგიერთი სახეობა მავნებელია ორგანიზმისთვის. ყველაფერი, რაც შეიცავს ტრანს-ცხიმოვან მჟავებს და მისთანებს (მაგალითად მარგარინი, პალმის კარაქი) არის ძალიან საშიში ორგანიზმისთვის.
და ბოლოს, როდესაც წონაში კლება გვსურს, გარდა იმისა თუ რას ვჭამთ, მნიშვნელოვანია – როდის ვჭამთ. არსებობს მითი, რომ ცოტ-ცოტა და ხშირად ჭამა ხელს უწყობს დასუსტებას, მაგრამ სინამდვილეში ეს მასე არაა. ყველაზე მნიშვნელოვანია ის შუალედი, რომელიც გაქვთ ბოლო ჭამასა და პირველ ჭამას შორის. ეს შუალედი უნდა იყოს მაქსიმალურად დიდი. კერძოდ, თუ ბოლოს ჭამეთ ღამის 12ზე, დილით ადრე ჭამას სჯობს შუადღეს მიირთვათ ან კიდევ უფრო გვიან, სადამდეც მოითმენთ. Შუალედური მარხვის ტექნიკებზე იხილეთ ვლოგი.